Van de week zat ik onverwacht ‘zo maar ineens' in een piepklein dorpje, Yucul, in een huisje van houten planken, waar 8 vrouwen op roze tuin stoelen op ons zaten te wachten. We, dat waren de chauffeur en adviseur van FUMDEC (stichting voor vrouw en economische (dorps)ontwikkeling). Na een uitgebreid gesprek op het kantoor met een collega van hen over 4 programmalijnen van FUMDEC (één ervan is microkrediet voor vrouwen op het platteland), namen ze me in een 4 wiel aangedreven auto (met airco, 'die zetten we lekker aan, op de motor heb ik alleen natuurlijke air') mee naar een dorpje op een klein uur afstand van Matagalpa. Eerst nog over geasfalteerde weg, dan met heel veel gaten (knappe chauffeur!), om na San Ramon over onverharde weg verder te gaan. De bergen in, wat een prachtig land, helaas te weinig aandacht ervoor want in gesprek tijdens de rit. En dat terwijl ik 's ochtends dacht alleen een kort kennismakingsgesprek te hebben met Marisol van FUMDEC.

We gingen dus op bezoek bij een aantal ‘socias' (vrouwen), leden die een gemeenschappelijke bank met 17 leden in Yucul samen beheren. De voorzitster van de bank nodigde me bij binnenkomst uit om erbij te komen zitten. ‘Mijn' mannen bleven buiten en het was blijkbaar aan mij om met de vrouwen in gesprek te gaan. OK, ook dat was onverwacht. Maar had ik me niet voorgenomen om alles wat in Nicaragua op mijn pad komt frank en vrij tegemoet te treden? Nou dan!

Ik vroeg naar hun grootste succes. Al snel nam één het woord: 'Een gewone bank stelt allerlei voorwaarden voor krediet waaraan we niet kunnen voldoen. Nu met onze eigen bank is dat anders. We hebben daardoor geld om zaad te kopen en als we oogsten betalen we het geleende geld terug. Het helpt ons en onze gezinnen om wat meer inkomsten te krijgen'. Ik richt mijn blik op een ander en vraag naar haar resultaat: 'Niet alleen dat we kunnen zaaien en oogsten is een succes, maar ook dat we ons georganiseerd hebben. We helpen elkaar ook bij andere problemen, bij ziekte of wat dan ook; we kunnen bij elkaar terecht'.

Het klinkt te mooi om waar te zijn, dus vis ik naar problemen. Nu begint de voorzitter: 'natuurlijk, als een oogst mislukt en een socia het krediet niet kan terugbetalen is er een probleem. Dan bespreken we dat met ons allen en meestal besluiten we dan dat er uitstel mogelijk is. En als er een probleem is waar we geen oplossing voor vinden, dan vallen we terug op onze begeleider van FUMDEC, die naar ons toekomt.'

En jullie mannen? Grote hilariteit! Een aantal is alleenstaand. De vrouwen met man vertellen dat hun mannen zien dat zij inkomsten voor het gezin genereren en dat de last niet meer alleen op de schouders van de mannen ligt, dus ondersteuning van hun mannen alom. En, dat de verhouding met hun mannen gelijkwaardiger is geworden, dat ze samen bespreken wat en hoeveel ze waar zullen zaaien.

De manier waarop de vrouwen zo open en zelfbewust op mijn vragen antwoorden, verrast me. Zó vanzelfsprekend; ze benoemen het zelf wel degelijk als hun ‘cambio', hoe niet alleen hun situatie maar ook hun positie en hun optreden (zoals nu) is veranderd. Waardoor dat komt? 'Het allerbelangrijkste is dat FUMDEC ons vertrouwen gaf', (eigenlijk gewoon de vrouwen vertrouwde op hun bruine ogen) 'vervolgens de trainingen die ze ons gaven: over ‘zelfwaardering, administratie, boekhouding' en daarmee zijn we aan de slag gegaan'.

Langzaamaan wordt het tijd voor een sapje en voor het bewonderen van de kinderen. Eerst de kleintjes aan de borst en vervolgens maken we een rondje langs allen: hoeveel kinderen, hoe oud, jongens of meisjes. Verschillende vrouwen hebben al enkele volwassen kinderen, die bijv. momenteel (een uur heen lopen en later weer terug) in de koffiepluk werken of in het buurland Costa Rica,of bij een andere (grote) boer. En een laatste jonge vrouw, blijkt naast haar landbouwactiviteiten (samen met moeder en broers) onderwijzeres te zijn in een dorpje ook op een uur lopen (5 dagen heen en weer!), alleenstaand moeder van 2 kleine kinderen. Je zou denken dat daarmee haar leven wel vol zit? Welnee! Ze gaat op zaterdag een rechtenstudie doen en afmaken. (Over voorbeelden van ambitieuze jongeren die op zaterdag of zondag studeren, zijn boekdelen vol te schrijven. Helaas lijk je voor een baan bij overheid(sinstanties) de correcte politieke connecties te moeten hebben. De werkeloosheid is hoog.)

Op de terugweg zijn de mannen benieuwd naar mijn commentaar: 'Erg onder de indruk, van wat de vrouwen hebben bereikt én hoe open en zelfbewust ze dat verwoorden aan een wildvreemde vrouw die daar binnenvalt'. Hulde aan FUMDEC!

Ik krijg van hen uitleg over het microkredietsysteem: FUMDEC leent een bedrag aan de gemeenschappelijk bank. De vrouwen vragen aan hun eigen bank krediet, 80% wordt uitgekeerd tegen 3 % rente, 20% wordt individueel apart gezet en gespaard (dat alles vastgelegd in een persoonlijk spaarbankboekje), bij de oogst wordt het krediet + 3 % rente weer aan de bank terugbetaald. 1% van de rente wordt gemeenschappelijk in de bank gezet (bedoeling is dat tzt de gemeenschappelijke bank voldoende kapitaal heeft en dan het geleende geld aan FUMDEC kan terugbetalen); bij aflossing van de kredieten wordt telkens 2 van de 3% aan FUMDEC betaald.

Nadat ik de mannen en hun collega op kantoor heb bedankt voor deze leerzame excursie, loop ik verdwaasd naar huis. Helemaal vol van deze ervaring (en zoals deze bank, zijn er inmiddels tientallen. Vrouwen horen van de het bestaan van een ander dorp en komen dan zelf bij FUMDEC erom vragen!) Ook gesprekken met de mannen onderweg over hun leven (de chauffeur blijkt op zaterdag landbouw en veeteelt te studeren, wordt ingenieur en wil ook graag boeren, doet hij nu ook al op een gepachte grond), moeten bezinken. En, daarbij moet ik ook grinniken om die relativerende Nicaraguaanse humor: De chauffeur grapt dat hij met zijn studie geen passend werk zal vinden en straks dan wel nog steeds chauffeur is, maar dan is hij in ieder geval ‘ingenieur-chauffeur'.

Het lukt mij (nog) niet om korte verhalen à la de Raedelijnnieuwsberichten, te schrijven. En dan heb ik nu nog heel veel weggelaten. Maar ach, het is weekend voor jullie, dus alle tijd! En als het je niet boeit: gewoon wegklikken!Of melden als het te uitgebreid is. Voorlopig is dit ook een soort dagboek voor mijzelf. Doei!

Liefs, Rose-Marie