Volgens mijn ‘collega's ‘ van het scholingsteam van het Casa Materna kan ik om 8.30 nog best even naar de stad om mijn bibliotheekboek terug te brengen. Hoewel de leiderschapstraining voor 9 uur staat gepland, is de ervaring dat de vrouwen wat later komen binnendruppelen. Er komen nieuwe leidsters van vrouwengroepen in de piepkleine dorpjes (comunidades). Het zijn de dorpen waar vandaan veel vrouwen in het Casa Materna komen. Sinds 10 jaar volgt het Casa Materna de vrouwen na hun verblijf en bevalling in Matagalpa wb geboorteplanning en preventie van borst- en baarmoederhalskanker.

In de droge tijd, van januari tm april, ezoekt het scholingsteam (Márcia, Zocorro en Rosita) 10 van deze dorpen. Dit jaar ging ik mee op pad naar 3 ervan (ik schreef erover in het verhaal over de laatste pluk; in april verschijnt een verhaal over een ander dorp in het tijdschrift van de Stedenband http://www.tilburg-matagalpa.nl/comono). En ik was bij de leidstersbijeenkomst in het Casa Materna, die aan de bezoeken voorafging en waar de leidsters bespraken welk onderwerp dit jaar in de groepen besproken moest worden: het werd preventie baarmoederhalskanker met regelmatige uitstrijkjes.

De nieuwe leidsters die nu naar de training over leiderschap komen, hebben hun sporen al wat verdiend of zijn gemotiveerd om in hun comunidad de situatie van vrouwen te verbeteren. En nu is het dus wachten op de ‘nieuwe' vrouwen die, soms samen met de ervaren leidster uit hun dorp, naar Matagalpa komen. Inmiddels weten jullie hoe dat gaat: als je ‘pech' hebt, twee uur lopen en twee uur bus.

Ondanks wegblokkades (de busondernemingen willen busprijzen verhogen; er spelen grondconflicten) en wantrouwige, jaloerse echtgenoten, starten we uiteindelijk toch met 8 vrouwen, minder dan verwacht maar uiterst gemotiveerd. Twee kinderen zullen de hele dag om ons heen dartelen.

Márcia, de verantwoordelijke voor de training, en ik ordenen nog gauw de werkbladen, van haar én van mij. Wat een leergierigheid, ook weer van haar, alsof we in Europa meer of nieuwe informatie, theorie of werkvormen zouden hebben. Toen we de training voorbereidden, liet ik haar de Plan-Do-Check-Act-cyclus zien en het Kernkwadrant van Offman (Eveline: je tip voor de vertaalsite heb ik erg benut, want alles hiermee vertaald!) Leuk om te merken dat ze onmiddellijk enthousiast is en mogelijkheden ziet om het in te passen in haar materiaal.

En dan beginnen we de training, net zoals altijd en overal met voorstellen en het uitspreken van verwachtingen. ‘Leren', dat is de kern van iedereen. En sommigen vertellen dat ze ervan genieten hier te komen leren en even van huis en kinderen weg te mogen zijn. Ook dat heb ik vaker gehoord! We spelen rollenspelen, doen spelletjes (iedereen is er gek op) zoals ‘de dans van de leider' (een variant van ‘hoofd, schouder, knie en teen, knie en teen') en we behandelen theorie om meteen toe te passen.

Ter plekke, tijdens de training én naderhand, evaluerend, constateren Marcia en ik hoe onze onderdelen op elkaar aansluiten en elkaar aanvullen. In deze training besteden we ook aandacht aan ‘zelfwaardering'. Zo moeten we allemaal één minuut lang, voor de groep vertellen over onze kwaliteiten. 'Mijn kwaliteit is.... de tijd gaat nu in!' Dat blijkt moeilijk: de één zegt dat anderen dat maar moeten vertellen, een ander vertelt vooral wat ze graag doet, weer een ander wil graag een ‘kleine' minuut. Maar uiteindelijk denkt iedereen over zichzelf na en praat over zichzelf. En daar kwam dan het kernkwadrant van Offman heel mooi achteraan: wat is je (natuurlijke) kwaliteit, je valkuil, je allergie en je uitdaging. Er wordt gesteund en gekreund als iedereen op haar werkblad één zo'n kwaliteit moet uitwerken. Het belang van zelfevaluatie als leidster begrijpen de vrouwen uitstekend, en tegelijkertijd is dat nog niet zo gebruikelijk. Márcia heeft, vertelt ze me bij de evaluatie, al vervolgplannen met het kernkwadrant voor de leidsterbijeenkomst in juni.

De PDCA-cyclus, passen de deelneemsters, na uitleg, meteen toe: een tussenevaluatie van iedere groep per dorp is snel gemaakt en levert stof voor bijstelling van plannen op de komende leidstersbijeenkomst.

Moe en voldaan sluiten we om 5 uur met een korte schriftelijke evaluatie de bijeenkomst af. Eén vrouw is dan al vertrokken om haar laatste bus te halen (ze kreeg geen toestemming van haar man om een nacht over te blijven), enkele anderen vertrekken naar het busstation, maar de meesten blijven lekker een nachtje van huis, in het vertrouwde Casa Materna, waar ze ooit één of meerdere keren verbleven voor hun bevallingen. De volgende morgen, als ik terugkom in het Casa Materna om te gaan wandelen met de zwangeren, neem ik echt afscheid van ze en ik zwaai ze uit. De opmerking van Evelia blijft hangen: 'je was de eerste van buiten Nicaragua die ons in ons dorp kwam opzoeken, ik vond dat geweldig. Ik hoop dat je nog eens terugkomt.'